De krapte op de arbeidsmarkt neemt toe. Werkgevers hebben steeds meer moeite om voldoende gekwalificeerd personeel aan te trekken. In dit onderzoek staat de vraag centraal of cao-partijen in principeakkoorden die zij sluiten krapte op de arbeidsmarkt benoemen. Vervolgens is onderzocht of cao-partijen inzetten op de vijf oplossingsrichtingen, zoals geschetst in de Kamerbrief ‘Krapte op de Arbeidsmarkt’ van de minister van SZW en de daaraan gelieerde concrete instrumenten en strategieën zoals geformuleerd door UWV. Ook is de (totale en structurele) contractloonmutatie in de afgelopen vijf jaar (2014-2018) in relatie tot de krapte op de arbeidsmarkt geanalyseerd. Voor dit rapport zijn de meest recente principeakkoorden van de 95 grootste cao’s onderzocht.
In 13 principeakkoorden, van toepassing op 27% van de werknemers, wordt gesproken over een krappe arbeidsmarkt of een tekort aan personeel. Vijf principeakkoorden, van toepassing op 5% van de werknemers, stellen dat zij een overschot aan personeel hebben of zich in een krimpende branche bevinden. 18 principeakkoorden, van toepassing op 16% van de werknemers, uiten zich alleen in neutrale termen over de arbeidsmarktsituatie. De overige 59 principeakkoorden hebben geen passage over de arbeidsmarktsituatie opgenomen.
De vijf oplossingsrichtingen die kunnen worden ingezet om voldoende personeel aan te trekken zijn achtereenvolgens: het aantrekkelijker maken van meer uren werken, innovatie en verhogen productiviteit, geografische mobiliteit verhogen, opleiden en scholen en als laatste werven en matchen.
Van de vijf oplossingsrichtingen wordt door cao-partijen het meest ingezet op het aantrekkelijker maken van (meer uren) werken (in 86 principeakkoorden). 58 daarvan zetten in op het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden (exclusief loonafspraken), terwijl in 71 principeakkoorden afspraken zijn gevonden over het verhogen van de inzetbaarheid; 51 principeakkoorden willen de flexibiliteit van tijd en plaats vergroten en 24 principeakkoorden zetten in op betere arbeidsomstandigheden. Daarnaast zijn in 59 principeakkoorden afspraken gemaakt over de oplossingsrichting opleiding en scholing, waarbij vooral wordt ingezet op het opleiden en scholen van het huidige personeel (48 principeakkoorden) en het opleiden van nieuw en/of jong personeel (35 principeakkoorden).